Sakarya Meydan Muharebesi 100. Yıl Bisiklet Turu 3. Gün

Ağustos 2021

Saat 06:30 civarı. Geceyi Sakarya 12. Grup Şehitliği’nin bitişiğinde geçirdim.

Velidedetepe ve Sakarya Köyü günün ilk ışıklarıyla aydınlanıyor.

Şehitlik girişinde günün ilk ışıkları.

Kahvaltı, lastik tamiri, eşyaları ve çadırı toplarken saat 08:00’e yaklaştı.

Şehitlerimizin istirahatgâhı

Gördüğüm diğer şehitlikler gibi bu şehitlik de çok güzel düzenlenmiş.

1 km uzaklıkta Sakarya Köyü’de bulunan Halide Edip Adıvar ve Kadın Kahramanlar Müzesi’ne gitmek üzere şehitlikten ayrılıyorum.

16 Ağustos’ta, Mustafa Kemal Paşa’ya telgraf çekerek gönüllü olmak istediğimi yazdım. Beni Garp cephesine atayan bir cevap aldım. Sureti aşağıdadır:

Halide Edip Hanımefendi Hazretlerine
İvedidir

Garp Cephesi

Ordu safları arasında vatanımızın müdafaaasına fiilen iştirak için şiddetle istekle vuku bulan  müraccat-ı vatanperveraneleri orduca memnuniyetle telâkki olundu. Hizmeti fiiliye-i askeriyyeye kabul ve Garp cephesine memur edildiğinizi tebliğ ederim. Keyfiyet cephe kumandanlığına da bildirildi. İlk vasıta ile cephe karargâhına müracaat ve oradan görevinizi öğrenmeniz rica olunur.

Fi 18/8/37 Başkumandan Mustafa Kemal

---

Binbaşı Kemal’in emrinde çalışacaktım. Her gün, muhtelif tümenlerin insan, mühimmat ve silah bakımlarından kuvvesini saptayacak, not alacaktım. Böyle bir raporu hazırlamak öyle sanıldığı kadar kolay değildi.

Kaynak: Türk’ün Ateşle İmtihanı / Halide Edip Adıvar

Sakarya Köyü’nden ayrılıyorum, Sakarya 12. Grup Şehitliği’nin yanından geçerek 12 km uzaklıktaki Polatlı’ya gideceğim.

Muharebe sırasında 7 kere el değiştirmiş Karatepe’nin yanından geçerek Polatlı’ya devam ediyorum.

POTA, Polatlı Tarihi Alanlar Tanıtım Merkezi’ne Türbetepe’de bulduğum şarapnel parçalarını teslim ediyorum.

Polatlı merkezdeki Sakarya Şehitliği.

Biz burada Yunan’a mezar kazdık
Can verdik Türkiye yaşasın diye
Al kanla Sakarya tarihi yazdık
Millete bir vatan hediye ettik

1932’de ziyarete açılan şehitlikte 140 mezar taşı bulunuyor.

Şehitliğin ardından Cumhuriyet’in 50. yıldönümünde 28 Ekim 1973’te ziyarete açılan Sakarya Zafer Anıtı’na çıkmak istiyordum ki her zaman açık olan anıt kapalı!!!

Polatlıya 12 km uzaklıktaki Kartaltepe Mehmetçik anıtına doğru devam ediyorum.

Anıt kapatılmış. Sakarya Meydan Muharebesi’nin 100. yılında muharebenin geçtiği 23 Ağustos- 13 Eylül tarihleri arasında kapalı!!! 13 Eylül’de açılacakmış. İyi de bu anıt zaten her zaman açıktı. Eskişehir yolundaki kavşak çalışması anıta ulaşılmasına engel de değil. Yıllardır kullanılan anıt yolu da hâla açık?! Tadilatsa tam da 100. yılda mı?

Kartaltepe Mehmetçik Anıtı’nın kuş uçuşu 1.7 km batısındaki üzerinde mevzilerin bulunduğu iki tepeye çıkacağım.

Mevziler

Ankara – Eskişehir tren ve karayolu

Bulunduğum tepeden inerek karşı tepedeki mevzilere çıkacağım.

Biraz önce çıktığım tepeden inerek 300 metre güneyindeki tepeye çıkmaya başlıyorum.

En uzakta görünen muharebenin en şiddetli geçtiği alanlardan Beştepeler’de de mevziler bulunuyor. Ancak o mevzilere gidemeyeceğim saat geç oldu ve daha Duatepe’ye çıkmam gerekiyor.

10 km uzaklıktaki Duatepe’ye gitmek üzere yola çıkıyorum.

Duatepe’deyim. Duatepe’de görevli personele öncelikle misafirperverlikleri ardından da Sakarya Meydan Muharebesi ve Muharebe’de Duatepe’nin önemi, yaşananlar ile ilgili bilgilendirmelerinden dolayı çok çok teşekkür ediyorum.

 

10 Eylül 1921

Sabahın erken saatlerinde Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Cephe Komutanı İsmet Paşa, Mürettep Kolordu Karargâhı muharebe idare yerine geldiler.

Saat 0700’de Kolordu ve tümen topçularının hazırlık ateşi sonunda, Yassıhöyük güneyi – Pınar güneybatısı – Çekirdeksiz kuzeyi – Duatepe – Üçpınar hattını tutmakta olan 7 nci Yunan Tümenine saat 0800’e doğru Türk topçularının ateşleri ile taarruz başladı.

Bu gün, Sakarya Meydan Muharebesi’nin göğüs göğse, boğaz boğaza çarpışıldığı günlerden biri idi. İstilâcı ve fırsat düşkünü Yunanlıların “Ankara’ya!” hayalleri, Duatepe’de Türk iman ve azmi karşısında eriyecek; Türk mületinin ay-yıldızlı bayrağı bu tepeye dikilecekti.

15 nci Tümen, Duatepe doğu sırtlarına vardı ve buradaki Yunan birlikleri Duatepe doruğuna çekilmeye başladılar.
1 nci Tümen, Duatepe güney sırtlarını ele geçirdi.

Öğleden sonra :
Kuzeyden ve doğudan 23 ncü Tümen ve 15 nci Tümenin birlikte taarruzları ve süngü hücumlarıyle saat 1340’ta Duatepe ve batısı 31 nci, 38 nci ve 56 ncı Alaylarca tamamıyle Yunanlılardan temizlendi.

Karapınar batısındaki sırtlardan muharebeyi takip eden Başkomutan Mustafa Kemal Paşa ve yanındakiler büyük bir heyecan içindeydiler. Türk İstiklâl ve Hürriyetinin, Türk Ordusunun namus ve şeref sembolü Ay-Yıldızlı alay sancağı Duatepe’de dalgalanıyordu ve artık bu vatanda tek Türk yaşadıkça Türk bayrağı Duatepe’de ve nicelerinde dalgalanacaktı.

Kaynak: TÜRK İSTİKLAL HARBİ II.nci Cilt BATI CEPHESİ 5.nci Kısım 2.nci Kitap
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ (23 Ağustos – 18 Eylül 1921) ve Sonraki Harekât (14 Eylül – 10 Ekim 1921) ANKARA Gnkur. Basımevi 1973

 

Duatepe’den ayrılıyorum, geceyi Duatepe’ye 5 km uzaklıktaki Şehit Bekir Pehlivan Mesire Alanı’nda geçireceğim. Mesire alanında çay ikram eden genç kardeşlerimize de teşekkürler. Mesire alanı boşaldıktan sonra çadırımı kuruyorum, sabah görüşmek üzere…